Sütunlu Cadde

Yaklaşık 350 m. uzunluğunda kentin ana eksenini oluşturan ve Doğu geleneğini yansıtan Pompeiopolis Sütunlu Caddesi'nin günümüzde 33 sütunu kısmen ayakta kalabilmiştir. Caddede görünürdeki bütün mimari parçalar (sütun kaidesi, sütun tamburu, sütun başlığı, friz ve korniş) deprem nedeniyle yıkılarak çevreye dağılmış durumdadır.

Sütunlu Cadde'nin benzerlerine Kilikia'da Diokaisarea, Hieropolis-Kastabala ve Anazarbus'ta; Suriye'de Apemeia ve Palmyra'da rastlanır. Doğuya özgü konsollar üzerindeki yazıtlar, Roma imparatorlarına ve imparator ailesinden kişilere, yüksek memur ve ileri gelenlere ithaf edilir. Yekpare ya da açılan bir niş ile tambura eklenmiş olarak bu konsollar iki tiptedir. 2003 yılında Sütunlu Cadde'de açığa çıkarılan Tanrıça Nemesis Heykeli, konsol heykelleri için şimdilik tek örnektir. Sütunlu Cadde kazılarında 2000'den başlayarak gömülmüş durumda diğer mimari parçalarla birlikte bulunan üçlü heykeller grubu: Şarap Tanrısı Dionysos-Pan-Panter, Sağlık Tanrısı Asklepios-Telesphoros- Hygieia; ile yerel üsluptaki Nemesis ve bir benzeri Pireus'ta olan asker- imparator Balbinus (238) halen Mersin Müzesi'nde sergilenmektedir. Yine Adana Müzesi'ndeki Pompeiopolis'ten bulunan stilistik olarakTrajanus Decius (249-51) portresi ile paralellik gösteren bir Kilikia yönetici heykeli, kronolojik olarak diğer heykeller gibi Severuslar dönemi ve sonrasına tarihlenmektedir.

Roma Dönemi Asklepios başı

Roma Dönemi Dionysos-Pan-Panter heykel grubu

Soli Pompeiopolis yazıt yönünden de zengindir. Pompeiopolis Sütunlu Caddesi'nde en eski yazıt, Augustus Dönemine tarihlenir. Hadrianus ve Commodus'a adanan konsol yazıtları da vardır. Diğer konsollar üzerinde okunabilenler; rahip M. Aurelius Artemidoros, konsül Armenius Peregrinus (olasılıkla 244 yılı konsülü) ve kente yararı dokunan biri kadın üç kişiye aittir. Bu yazıtlar, Augustus Döneminden başlayarak 3. yüzyıla uzanan bir zaman dilimine yayılırlar.

Soli Pompeiopolis sütun başlıkları Korinth düzenindedir. Bitkisel bezemeli olanlarının yanı sıra figürlerle süslenmiş olanları da vardır. Figürlü olanlar Yunan-Roma Pantheonu'nun örneklerini sergilemektedir: Zeus, Athena, Aphrodite, Artemis, Pan, Satyr, Dioskurlar... Sütun başlıklarının tarihlenmesi çoğunlukla Severuslar (193-235) dönemine ve genel olarak 2- 3. yüzyıllara verilmektedir. 130 yılında Pompeiopolis'i ziyaret eden İmparator Hadrianus, başka yerlerde olduğu gibi burada da yapı faaliyetlerine öncülük etmiştir.

Pompeiopolis Sütunlu Caddesi güney ucu

Sütunlu Cadde Figürlü Korinth Sütun Başlığı

Sütunlu Cadde'de opus sectileli taban döşemeleri, apsisi iki sütun arasına yerleştirilmiş küçük kilise ile altın takı koleksiyonu Erken Bizans Döneminin en önemli buluntularıdır. 525 depremi öncesine tarihlenirler.