Soli Höyük


Strabon'un da (14. 5. 8) belirttiği gibi, Soli Pompeiopolis coğrafi özelliklerine göre ikiye ayrılan Ovalık Kilikia-Kilikia Pedias (Latince Campestris) ile Dağlık Kilikia-Kilikia Trakheia (Latince Aspera) arasında bir sınır oluşturmaktadır. Soli Höyük'te başlatılan kazılar sonucu elde edilen arkeolojik veriler, kentin İ.Ö. 2. binden beri etkin bir liman kenti olduğunu göstermektedir. İ.Ö. 66/65'te bir Roma kenti olarak yeniden kurulan Pompeiopolis'in tiyatrosu Soli Höyük'ün kuzeybatısına yaslanır.

Soli Höyük

Geç Tunç Çağı
İ.Ö. 2. binin ikinci yarısında Hitit İmparatorluk Döneminde Çukurova Kizzuwatna bölgesi içine girer. Kizzuvvatna'nın batı, Tarhuntassa'nın doğu sınırında yer alan Soli Höyük Soli Höyük kazamatlı (kasa tipi) sur duvarları ile İ.Ö. 15. yüzyılda güçlü bir savunma sistemine sahiptir.

Soli Höyük'te 15-13. yüzyıllara ait Luvice kişi adlarının olduğu yazılı belgeler vardır. İ.Ö. 15. yüzyıl Muvvazi mühür baskısı, İ.Ö. 14. yüzyıl kent beyi Targasna'ya ait kulp baskısı ile İ.Ö. 13. yüzyıl Parnapi adlı bir askerin mühür baskısının bulunduğu yakma küp mezar Geç Tunç Çağı'nda Soli'de güçlü sınıfsal bir yapının olduğunu gösterir. Bu tabakalara özgü buluntular arasında en tipik olanları tek renkli yiv işaretli kaba kaplar, ip baskılılar, kafes bezemeliler, dalga bezemeliler, Kıbrıs üretimi beyaz astarlı süt kapları ile kırmızı parlak perdahlı kült kapları (matara, kol ve şişe biçimli) bulunmaktadır. Ayrıca iki yüzü balta ve orak biçiminde işlenmiş kumtaşı maden kalıbı Soli'de Geç Tunç Çağı'nda maden üretiminin varlığını gösterir. Soli'nin İ. Ö. 2. bindeki adının Ellipra ya da Ura olabileceği hakkında görüşler öne sürülür.

İ.Ö. 13. yy. Parnapi Mühür Baskısı

Hitit İm paratorluk Dönem i Testicik

Demir Devri
Soli Höyük Demir Devri seramikleri Tarsus ile paralel ve kendine özgü zengin örneklerle temsil edilmektedir. Çoğunluğu Geç ve Orta Demir Devrine tarihlenmektedir. Metoplu ya da metopsuz iç içe tek merkezli çemberler, yatay paralel ince-kalın bantlı tek renkli (mor, siyah, kahverengi) ya da iki renkli (kırmızı üzeri siyah) bu örneklerden bazıları yerli üretimdir ve Kıbrıs ile ilişkilidir.


Arkaik Dönem
Arkaik Dönemin başlıca grubunu; höyüğün batı ve doğu yamacı açmalarında bulunan mimari terra cottalar oluşturmaktadır. Karşılıklı sfenks, erkek figürlü kabartmalı levhalar, lotus-palmet kabartmalı tepe kiremidi, volütlü palmet desenli antefiks parçaları, meander kabartmalı sima parçaları, çörten vb. Kilikia'da ilktir ve Soli akropolünde yerleşik Grek kolonistlerin (apoikia) varlığını ve aynı zamanda Grek kolonizasyonun doğu sınırını göstermektedir. Ayrıca İ.Ö. 7. yüzyıl Kuşlu Kaseler, Yaban Keçisi Stili oinokhoe parçaları, İ.Ö. 6. yy. dalga bezemeli örnekler, lonia Kaseleri, Doğu Grek lebesleri, Korinth Seramiği parçaları, Rodos-Lindos kolonisi olarak bilinen Soli'nin İ.Ö. 7-6. yüzyılda Grek dünyası ile olan yakın ilişkilerini kanıtlamaktadır.

Arkaik Dönem Fikellura Krater Parçası

Arkaik Dönem Mimari Pişmiş Toprak Levha

Klasik Dönem
Klasik Dönem daha az örnekle temsil edilmektedir. Kırmızı Figür tekniğinde yapılmış çıplak bir kadın karşısında elinde kutu ve keten tutan Eros betimlemeli seramik parçası ile Dionysos-Menad betimlemeli örnekler İ.Ö. 5-4. yüzyıl buluntularıdır.

İ.Ö. 5. yy. Soli Sikkesi

Helenistik Dönem
Özellikle Roma tiyatrosunun altında yoğun küllü bir dolgu tabakası içinde, firnisli ve rulet-palmet baskılı kaplar, kalıp yapımı (Megara) kaseler, Batı Yamacı (West Slope) seramiği, ayrıca pişmiş toprak kandiller, Rodos, Knidos, Thasos, Kıbrıs mühürlü amphora kulpları, unguentarium, piramidal ve disk biçimli dokuma ağırlıkları, Tanagra tipi pişmiş toprak figürin başları, Helenistik Dönem'in önemli buluntuları arasında sayılabilir. Oturan bir tanrıçaya (Kybele?) ait bir kalıbın bulunması Soli'de bu tip figürinlerin üretiminin yapıldığı göstermektedir.

Roma Dönemi
Soli Höyük'te en geç buluntular höyüğü büyük ölçüde tahrip etmiş Roma dönemine ait savunma kulesi platformları, Soli'de belediye başkanlığı yapanlarla ile ilişkili yazıtlı kırık bir blok, terra sigillatalar ve höyüğün batı yamacına yaslanan kent tiyatrosundan oluşmaktadır. Höyüğün güneyinde üzeri mozaik döşeli Bizans Dönemi villa tipi bir yapı vardır.